Elke dag ademen we wel 10.000 tot 30.000 keer, afhankelijk van hoe actief we zijn. Op de ene plek is de lucht schoner dan op de andere, wat je bijvoorbeeld snel merkt in de bergen. De lucht is daar heel schoon en van goede kwaliteit, al is er vanaf 2.000 meter minder zuurstof te bekennen. Luchtkwaliteit is een belangrijk onderdeel van het klimaat op aarde. Het heeft directe invloed op zowel de gezondheid van mensen als op het ecosysteem. In dit artikel gaan we er eens dieper op in.
Luchtkwaliteit: belangrijke factoren
De kwaliteit van de lucht die we inademen wordt beïnvloed door verschillende dingen. Denk aan industrie, snelwegen, maar ook zeker aan natuurlijke oorzaken als het weer. Als het gaat om luchtvervuiling wordt dit vooral beïnvloed door fossiele brandstoffen. Grote factoren hierbij zijn auto’s, vrachtwagens, fabrieken en energiecentrales die stikstofoxiden (NOx), zwaveldioxide (SO2) en fijnstof (PM10 en PM2.5) uitstoten. Deze stoffen komen in de lucht terecht en kunnen daar voor lange tijd blijven hangen, vooral in steden met weinig ventilatie door wind.
Naast menselijke bronnen van luchtvervuiling speelt de natuur dus ook een rol. Voorbeelden hiervan zijn bosbranden, vulkaanuitbarstingen of stofstormen. Zo heb je elk jaar wel een keer een grote stofwolk uit de Sahara in Europa, die de luchtkwaliteit vermindert.
De effecten van slechte luchtkwaliteit
Slechte luchtkwaliteit heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid. Blootstelling aan hoge niveaus van luchtverontreiniging kan leiden tot ziekten als astma en chronische bronchitis en verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Vooral kwetsbare groepen, zoals ouderen, kinderen en mensen met gezondheidsproblemen lopen een groter risico.
Verder heeft luchtvervuiling ook ecologische gevolgen. Zo hindert een hoge concentratie fijnstof in de lucht de groei van planten. Hiernaast kan regen met een hoge zuurgraad, veroorzaakt door zwaveldioxide en stikstofoxiden, het water en de bodem verzuren, wat erg slecht is voor het ecosysteem.
Klimaatverandering en luchtkwaliteit
Klimaatverandering, veroorzaakt door de ophoping van broeikasgassen in de atmosfeer, heeft een wisselwerking met luchtkwaliteit. De verbranding van fossiele brandstoffen draagt niet alleen bij aan de opwarming van de aarde, maar veroorzaakt ook luchtvervuiling. De stijgende temperaturen als gevolg van klimaatverandering kunnen de luchtkwaliteit verder verslechteren, omdat hogere temperaturen chemische reacties in de atmosfeer versnellen. Dit leidt tot slechtere luchtkwaliteit en een verhoogd risico op smogvorming.
De luchtkwaliteit verbeteren met duurzame maatregelen
Vooral in grote steden is het verbeteren van de luchtkwaliteit belangrijk, aangezien hier vaak veel industrie is en veel auto’s rijden. Hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windenergie produceren geen schadelijke uitstoot en dragen zo bij aan schonere lucht. Voor elektrische auto’s geldt hetzelfde, die stoten geen schadelijke uitlaatgassen uit! Andere maatregelen om de luchtkwaliteit te verhogen zijn:
- Het stimuleren van fietsen en het openbaar vervoer (OV). Door te investeren in het OV en fietspaden kan het gebruik van auto’s afnemen. Dit leidt tot minder uitstoot van schadelijke gassen. Denk hierbij ook aan emissievrije zones in steden, check ons artikel daarover hier!
- Vergroenen. Het aanplanten van bomen en struiken in de openbare ruimte helpt bij het absorberen van schadelijke stoffen zoals CO2 en fijnstof en zorgt voor natuurlijke ventilatie en afkoeling van steden.
- Strengere regelgeving voor industrie. Door strengere emissienormen in te voeren voor fabrieken kan de uitstoot van schadelijke stoffen sterk worden teruggedrongen. Zo wordt de luchtkwaliteit een stuk beter!